مجموعه «پند و طنز» محصول زیست شاعرانه یک مولف و اهل ادبیات است. او امام جمعه بستک است و چهارمین اثر خود را با چاشنی طنز روانه بازار کرده است.

به گزارش پسین جنوب به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - یوسف ملایی: «پند و طنز» اثر حجت‌الاسلام حسین جهانگیری امام جمعه بستک، مجموعه‌ای است که با استفاده از چاشنی طنز، چهارمین اثرش را وارد بازار کتاب کرد و با تیغ طنز در وجود مخاطبش رخنه کرد.

تحلیل طرح جلد

جلد کتاب با چهره گندمگون و قطع رُقعی به نظر می‌رسد، انتخاب مناسبی باشد. گذاشتن کلاه شاپو مشکی بر گوش چپ که بر روی یک سه پایه کوتاه قرار دارد، حکایت از محتوای اثر است. در این تصویر، پند و طنز به درستی به نمایش گذاشته شده و گوش شنوا به چشم بینا و زبان گویا ترجیح داده شده است. توجه فرهاد زمانی طراح جلد به درون مایه اشعار مجموعه، موجب ترسیم این طرح شده است. ساختار گوش و سه بخش خارجی، میانی و داخلی آن نیز به معانی ظاهری و لایه‌های زیرین طنز اشاره دارد که طراحی جلد را با مسماتر کرده است.

حلقه اتصال ادبیات امروز فارسی به آثار کهن ایران زمین

در پیش درآمد اثر، ایوب پرندآور شاعران آیینی استان فارس و خالق مجموعه «غزل مقتل» از تمثیل به عنوان ارکان مهم ادبیات نوشته و آورده است: تمثیل، بستری مناسب برای روایت‌های مختلف و در کنار هم قرار دادن اندیشه‌های متضاد را فراهم می‌آورد. در تمثیل، این توانایی شگفت نهفته است که می‌توان در ساحت کلمات موضوع اندیشه دشوار و چند لایه را به صورت ساده و همه فهم درآورد و مفهوم آن را در دسترس عموم قرار داد. تمثیل در ادبیات کارایی بسیار دارد به طوری که می‌توان گفت برخی از آثار ادبی و اساطیری جهان مانند: مثنوی مولوی، کلیله و دمنه، منطق الطیر عطار، سیر العباد الی المعاد سنایی، سلامان و آبسال جامی و کمدی الهی دانته تمثیل هستند یا بر پایه تمثیل بنا نهاده شده‌اند.

وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه تمثیل نوعی عاریه ادبی است که در آن به طور مستقیم یا غیر مستقیم مثال و مصداقی برای چیزی آورده می‌شود و هدفی بزرگتر که القای پیام صاحب اثر است را دنبال می‌کند و با تمجید از جهانگیری او را حلقه اتصال ادبیات امروز فارسی به آثار کهن ایران زمین معرفی می‌کند.

فهرست اشعار

اشعار این مجموعه شامل سی و پنج عنوان: مهمان خاص، اعتراض سگ، رفتار سگوار، پیراهن چهار جیب، فراری از غیبت، مرد شیاد، خرس کرواسی، اعتراض باغبان، مهمان بندر، روباه و شیر، بقال و فقیر، بی‌انصافی، شانس و اقبال، مار و زنبور، انتخاب همسر، بذر رحمت، شیر و آهو، غرور گل، مور و ملخ، جنگ سخت و جنگ نرم، پاسخ به یک سوال، تفنگ یاور و روز مبادا، فریاد با سکوت، مرد شوخ، حماقت در رفاقت، بار محنت، دنیای خرچنگ، تلاش در ناامیدی، کار خفت‌بار، سیب و جیب، زهرمار خان، گریز از کار، درسی از همدرس، مسافر مدینه و خر بگیران است.

درون‌مایه اشعار

اشعار این مجموعه در قالب مثنوی شعر کلاسیک، از درون مایه اجتماعی و انتقادی بیشتری برخوردار هستند. شاعر گاهی اوقات روزمرگی‌ها، گاهی نیز از زبان حیوانات درد و دل می‌کند، بعضی اوقات داستان پیشینیان را در قالب طنز بیان می‌نماید. او به این مبحث بسنده نمی‌کند و قصه‌های تلخ و شیرین دیگران را نیز در قال شعر می‌ریزد. شنیده‌ها، دیده‌ها و مطالعاتش را نیز به شکل پند و اندرز مطرح می‌کند. گاهی نیز ذهن کنجکاوش را به روستاها گسیل می‌نماید، از رسانه‌های جمعی و رسانه‌های اجتماعی نیز در خلق آثار خود مساعدت می‌گیرد. استفاده از تاریخ، تمثیل، آثار بزرگان در پدیدآوردن این اثر نیز قابل توجه است. وی، انصاف و عدالت، شانس و اقبال، مکالمه بین حشرات و حیوانات، دغدغه مندی های جامعه انسانی و … را در قالب پند و طنز آورده است.

شاعر در این اثر از المان های بومی، مانند هوای بسیار گرم، قشم، کیش، خرچنگ، جنوب و … کمتر استفاده کرده و حتی از واژگان اختصاصی مربوط به شغل خود به عنوان امام جمعه نیز کمتر بهره گرفته و بیشتر واژگان عمومی، المان‌های طبیعی، ساده و همه فهم را در ابیات کوتاه و روان بکار برده است.

نمونه شعر:

«روباه و شیر»

به صحرا بود، روباهی پریشان / ضعیف و لاغر و اُفتان و خیزان / به هر سویی روان، دنبال لقمه / بگیرد حال خود از حال لقمه / گذر کرد از کنار شیر شرزه / تمام هیکلش شد غرق لرزه / که شیر آسوده در زیر درختی / به دور از غصه و دنیای سختی / نموده رو به سوی روبه زار / چه می‌خواهی؟ مگر هستی تو بیکار؟ / لب از لب روبهک برداشت سنگین / چنان که وزنه تا بالا ز پایین / مِن و مِن کرد بعد از چانه لرزی / دهان وا کرد آن هم با چه ترسی / اگر رخصت دهی من عرض دارم / نیاز و مشکلات فرض دارم...

سه صفحه پایانی کتاب به پی‌نوشت اختصاص دارد و مولف به ذکر منابع موضوعاتی می‌پردازد که در مجموعه آورده است. کتاب در مجموع ۱۹۲ صفحه دارد و با بهای ۱۳۵ هزار تومان با شمارگان ۳۰۰ نسخه در زمستان ۱۴۰۳ چاپ و منتشر شد.

گفتنی است ، آئین رونمایی از کتاب «پند و طنز»، چهارمین اثر مولف بستکی، به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز پاسداشت ادب فارسی و گرامی‌داشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، در سالن اجتماعات فرهنگسرای مسجد جامع در شهرستان بستک استان هرمزگان برگزار شد.