پسین جنوب : در دنیای امروز، درآمدزایی و کسب ثروت برای بسیاری از افراد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود که می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال و افزایش درآمد داشته باشد.

در ایران، کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور است و حدود 20 درصد از جمعیت کشور در این بخش مشغول به کار هستند. با این حال، کشاورزی در ایران با چالش‌های مختلفی مانند کمبود آب، فرسایش خاک و تغییرات اقلیمی مواجه است.

در سال‌های اخیر، توجه به توانمندسازی جوامع روستایی و بهبود معیشت ساکنان مناطق مختلف به یکی از اولویت‌های اساسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای تبدیل شده است؛ طرح کاشت گیاه آنغوزه نه ‌تنها به بهبود وضعیت اقتصادی مرتع‌داران کمک می‌کند، بلکه به احیای مراتع و حفظ منابع طبیعی نیز می‌انجامد،  این کار می‌تواند به ایجاد درآمد پایدار و کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها را به دنبال دارد

لارستان نیز یکی از زیستگاه های گیاه انغوزه است با توجه به این که لارستان از مناطق کم بارش در کشور است کاشت گیاه انغوزه که از گیاهان مقاوم و با نیاز کم به آب است می تواند جایگزین کشت های آب بر گردد.

درباره گیاه آنغوزه :

آنغوزه از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان با خواص فراوان است.گیاه تولید کننده آنغوزه به نام‌های فارسی خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما، بوته ای بزرگ، علفی و چند ساله است که ارتفاع آن گاهی به 2/5 متر می‌رسد. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است.

چرا انغوزه جایگزین شود؟

انغوزه گیاهی مقاوم به خشکی است و می‌تواند در مناطق خشک و نیمه‌خشک نیز رشد کند. مناطقی که ارتفاع آنها بین 1500 تا 3000 متر از سطح دریا باشد، برای کشت آنغوزه مناسب هستند.

مقاوم بودن : مقاومت در برابر سرما و گرمای شدید و قابلیت ثمردهی بعداز یک دوره طولانی خشکسالی از مزیتهای دیگر این گیاه است.

اشتغالزایی بالا: یک نفر به طور مستمر وسالانه برای هر هکتار کشت به کار گرفته می شود.

قابلیت کشت تلفیقی: از خصوصیات دیگر این کشت این است که می توان آن را با زیره سیاه که گیاهی پایا است ویا قدومه شیرازی که گیاهی یکساله است به صرت تلفیقی کشت نمود و از هر دو کشت سود قابل توجهی به دست اورد.

برداشت برگ: برگ گیاه پس از برداشت در سایه خشک می شود و به عنوان ضد عفونی کننده دستگاه گوارش انسان ، دام و طیور استفاده می شود.

برداشت شیرابه: شیرابه استحصالی آن که از اقلام ارز اور و صادراتی کم نظیر کشور به حساب می آید و در کشورهای پیشرفته بیش از 600 نوع دارو از آن می سازند.

برداشت انغوزه: برداشت مخلوطی از شیرابه و لایه هایی از ساقه زیر زمینی که به انغوزه معروف است و کشورهایی با جامعه گیاه خوار به عنوان ادویه ضد نفخ از مشتریان پروپاقرص آن هستند.

برداشت بذر: که حداقل استفاده از آن گسترش رویش گاه هاستتنوع برداشت از یک کشت چهار محصول متفاوت برداشت می شود.

ظرفیت اقتصادی طرح : 

با مقدار آب معین و لازم برای کشت یک هکتار گندم می توانیم ده هکتار آنغوزه کشت کنیم. بهره برداری و برداشت از مزرعه در سال پنجم انجام می شود سال ششم تنفس خواهد بود و دوباره سال هفتم برداشت تا 500 الی 2000 کیلو از هر هکتار می باشد .این مقدار آنغوزه از نظر وزنی چندین برابر گندمی است که میتوانستیم تولید کنیم .

میزان برداشت آنغوزه در هر هکتار : 

بسته به گونه آنغوزه و شرایط منطقه در یک هکتار بین 500 تا 2000 کیلو برداشت خواهید داشت.برای رسیدن به حداکثر بازدهی برداشت (2 تن) نیاز به فراهم سازی شرایط و امکانات خاصی است .

روش‌های کاشت انغوزه : 

آنغوزه را می‌توان به دو روش کاشت مستقیم و کشت نشایی کشت کرد.

– کاشت مستقیم : 

برای کاشت مستقیم آنغوزه، باید زمین را در فصل بهار شخم زد و بذرهای آنغوزه را در عمق 10 تا 15 سانتی‌متری خاک کاشت. فاصله بین ردیف‌ها باید 50 تا 60 سانتی‌متر و فاصله بین بذرها در هر ردیف باید 20 تا 25 سانتی‌متر باشد.

– کاشت نشایی :

برای کاشت نشایی آنغوزه، باید بذرهای آنغوزه را در فصل زمستان در خزانه کاشت و در فصل بهار نشاءها را به زمین اصلی منتقل کرد. فاصله بین ردیف‌ها در کشت نشایی باید 30 تا 40 سانتی‌متر و فاصله بین نشاءها در هر ردیف باید 15 تا 20 سانتی‌متر باشد.

مدیریت و برداشت آنغوزه

آنغوزه معمولاً در سال سوم کاشت به بار می‌نشیند. برداشت آنغوزه معمولاً در فصل پاییز انجام می‌شود. برای برداشت، باید ریشه‌ها را از زمین خارج کرد و صمغ آن را جمع‌آوری کرد. آنغوزه گیاهی کم‌توقع است و نیاز به مراقبت زیادی ندارد. با این حال، برای افزایش تولید و بهره‌وری آنغوزه، باید نکات زیر را رعایت کرد:

آبیاری: آنغوزه گیاهی مقاوم به خشکی است، اما برای رشد و نمو بهتر، نیاز به آبیاری منظم دارد. در فصل‌های بهار و تابستان، باید آنغوزه را هر 10 تا 15 روز یک بار آبیاری کرد. در فصل پاییز، نیاز به آبیاری کمتر است.

کوددهی: به کودهای پتاسیم و فسفر نیاز دارد. کوددهی آنغوزه باید در فصل بهار انجام شود. می‌توان از کودهای حیوانی یا کودهای شیمیایی برای کوددهی استفاده کرد.

کنترل آفات و بیماری‌ها: آنغوزه گیاهی مقاوم به آفات و بیماری‌ها است، اما ممکن است در برخی موارد مورد حمله آفات و بیماری‌ها قرار گیرد. برای کنترل آفات و بیماری‌ها، باید از سموم مجاز استفاده کرد.

راهکارهای افزایش تولید و بهره‌وری آنغوزه : 

برای افزایش تولید و بهره‌وری آنغوزه، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

آموزش کشاورزان: آموزش کشاورزان در زمینه کشت و برداشت اصولی آنغوزه می‌تواند به افزایش تولید و بهره‌وری این گیاه کمک کند.

استفاده از بذرهای اصلاح‌شده و ارقام پربازده: استفاده از بذرهای اصلاح‌شده و ارقام پربازده می‌تواند به افزایش تولید آنغوزه کمک کند.

استفاده از کودهای مناسب و مدیریت صحیح آبیاری: استفاده از کودهای مناسب و مدیریت صحیح آبیاری می‌تواند به بهبود رشد و عملکرد آنغوزه کمک کند.

منابع :

• خبرگزاری ایسنا
• وبسایت شایانکار
• وبسایت نمناک