امید علی معزی :

دهکویه با قدمتی بیش از هزار ساله با وجود جمعیت نسبتا کم آن ، از روزگاران گذشته به عنوان مهد علم ، فرهنگ و هنر لارستان شناخته شده است .وجود هنرمندانی بزرگ در دهکویه بوده که توانسته اند نام آن را پر آوازه نمایند چه آنانی که نام و نشانی از آن ها نمانده و یا آنانی که در دو سده اخیر اطلاعاتی از آنان در دست است . هنر غالب در بین هنرمندان دهکویه شعر ، خوشنویسی و در مواردی نقاشی بوده است . آنچنان هنرمندان دهکویه  پر آوازه بوده اند که حداقل در محدوده لارستان بزرگ هرجا نوشته یا نامه ای خوش خط می دیدند می گفتند کاتب آن حتما یک دهکویی است .

قدیمی ترین هنرمندی که اطلاعاتی از او در دست است ملا نظرعلی دهکویی است که شاعری توانا و خوشنویسی چیره دست بوده است .که یک نامه و یک دستخط از خوشنویسی های او به جا مانده است . برشی از اثر به جامانده از ملانظر علی : «

باری باران جود و سخایت همواره بر هر زمین شیرین و شوری می بارد و آفتاب فیض و عطایت بر هر سرخ و بوری می‌تابد و صلای احسان و فیضت بر هر نزدیک و دوری می رسد . چه شده که با دو گوش آهسته نیوش هرچه گوش فرا می دارم از صدای کرمت آواز احسانی نمی شنوم و از زراعت جو و گندمت با داس امید و آرزو خوشه‌ای نمی دروم » .همین دو سند کافی است که او را استاد بنامیم . او در سال 1298 قمری مطابق با 1260 شمسی یعنی 140 سال قبل دار فانی را وداع گفته است .

پس از ملا نظر علی شاعران و خوشنویسان زیادی هستند که آثار آن ها باقی مانده است از جمله : ملا لطفعلی خوشنویس ، ملا غلامرضا خوشنویس ، ملا علی عسکر شاعر و خوشنویس ، ملا عسکر (چهره نگار) خوشنویس و نقاش ، ملا حسن خوشنویس ، ملا غلامحسین خوشنویس ، ملا عباسعلی خوشنویس ، ملا محمد رضا شاعر ، استاد شیخ عبدالحسین نوروزی خوشنویس و شاعر و در روزگار معاصر نیز خیل زیادی از هنرمندان در رشته های مختلف داریم که برخی از آن ها به درجه استادی رسیده اند . به دلیل زیاد بودن تعداد آن ها نام بردن از تک تک آن ها در این مجال نمی گنجد . طبق آمارگیری که چندی قبل توسط اداره فرهنگ و ارشاد لارستان انجام شد . دهکویه با جمعیت حدود 5 هزار نفره بعد از شهر 70 هزار نفری لار با بیش از 100 هنرمند شناسایی شده منهای کسانی که جدیدا شناسایی شده اند در مقام دوم از نظر تعد هنرمنادان قرار گرفت . این یعنی این که هنر جریانی سیال در رگ های دهکویه است . بر اساس همین پیشینه هنری و ادامه آن هم اکنون بود که در ابتدای دهه نود مجوز خانه فرهنگ دهکویه صادر شد . تا فعالیت های هنری هنرمندان دهکویه منسجم تر ادامه یابد .   

اختصاصا در زمینه شعر همانگونه که گفته شد اولین شاعر شناخته شده ملا نظر علی است که بخشی از یک نامه اورا در بالا خواندیم . شاعر دیگری که می شناسیم ملا محمد رضا است که یک شعر معروف از او به جا مانده که سبکی حماسی دارد و موضوع آن درگیری اهالی دهکویه با یکی از قبایل ترک است که این گونه آغاز می شود :

به نام خداوند گردون سپهر    فروزنده ی ماه و ناهید و مهر

خدایی که پست و بلندی از اوست   همه آسمان سربلندی از اوست

از دیگر شاعران دهکویه ملا علی عسکردهکویی (جوادی) ، استاد شیخ عبدالحسین نوروزی هستند . اما در زمان حاضر از برجسته ترین آن ها استاد اسدالله نوروزی است که چند کتاب و یک مجموعه شعر از ایشان به زیور چاپ آراسته شده است . درابتدای دهه هشتاد طبق تحقیقی که خودم انجام دادم حدود چهل شاعر را در دهکویه شناسایی کردم که هم اکنون تعداد آن ها افزایش یافته است . بر همین اساس با همکاری برخی از دوستان شاعر همچون مصطفی دهقانی و عبدالمجید اسماعیلی ، آرش زارعی سرکار خانم منظر زارعی و خانم زهرا اصیل انجمن شعر دهکویه با عنوان «انجمن شاعران انقلاب اسلامی» تشکیل شد . که هر هفته جلسات آن به صورت منظم در کتابخانه باقرالعلوم دهکویه برگزار می شد . در این دوره چندین شب شعر با حضور شاعران دهکویه و لارستان توسط انجمن برگزار شد . اما بنا به دلایلی از فعالیت های انجمن کاسته شد ولی تعطیل نگردید .

در نیمه دهه 90 با پیشنهاد همان اعضای قبلی موسس انجمن شعر پس از تشکیل جلسات متعدد و تهیه یک اساسنامه جدید این فعالیت های با عنوان انجمن ادبی روشنا ادامه پیدا کرد . در پایان دهه نود به دلیل همه گیری کرونا در سطح جهان بسیاری از فعالیت های اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و هنری به محاق رفت یا کلا متوقف شد . انجمن ادبی روشنا نیز از این موضوع مستثنی نبود . در این شرایط بیم آن می رفت که این رود جاری متوقف گردد . زیرا هرگاه رودی متوقف شود تبدیل به مرداب می شود . به همین دلیل نیاز به انرژی و روحی تازه بود که این حرکت ادامه یابد و این رود پرخروش تر از گذشته به حرکت خود ادامه دهد . همان موسسان اولیه به اضافه دوستان جدید  صلاح را بر این دیدند که در آغاز قرن جدید دوره ای جدید آغاز گردد به دلیل این که در محدوده جنوب فارس انجمنی به همین نام وجود داشت تصمیم به ادامه کار با نام اردیبهشت گرفته شد . زین پس رودی که از ابتدای تاریخ دهکویه جاری بوده پس از  انقلاب اسلامی به روشنا رسید و اکنون پس از فروردین روشنا به اردیبهشت رسیده است .  

به امید اعتلای هر چه بیشتر فرهنگ و هنر دهکویه

امید علی معزی – اسفند 1400